Probiotica: inzicht in de soorten, bronnen en voordelen

Probiotica hebben de afgelopen jaren veel aandacht gekregen vanwege hun potentiële gezondheidsvoordelen, met name bij het verbeteren van de darmgezondheid. Maar wat zijn probiotica precies, hoe werken ze en waarom zijn ze heilzaam voor het menselijk lichaam?

Wat zijn probiotica en wat zijn de verschillende soorten?

Beginnend met een eenvoudige definitie, zijn probiotica levende micro-organismen waarvan wordt aangenomen dat ze verschillende gezondheidsvoordelen bieden wanneer ze in voldoende hoeveelheden worden geconsumeerd. Hun positieve manier van werken wordt verklaard door het verbeteren van de balans van de goede micro-organismen (bacteriën) in de darm, ook wel microbiota genoemd. Vooral in de dikke darm kan een diverse populatie bacteriën worden aangetroffen, maar de microbiële activiteit in de dunne darm is nog steeds hoog (met meer diverse microbiota in het ileum in tegenstelling tot de twaalfvingerige darm). Probiotische micro-organismen die u in de dunne darm kunt vinden, zijn bijvoorbeeld de volgende:

1. Lactobacillus die melkzuur produceert en ook voorkomt in gefermenteerd voedsel zoals yoghurt en kefir.
2. Bifidobacterie die de afbraak van complexe koolhydraten en de aanmaak van vetzuren ondersteunt.
3. Clostridium dat sporen produceert en afhankelijk van de soort zowel heilzaam als schadelijk kan zijn voor het menselijk lichaam.
4. Escheria coli (E. coli) waarvan de meeste stammen onschadelijk zijn.

Er is niet één type probioticum; er zijn verschillende soorten probiotica, elk met hun eigen en verschillende gezondheidsvoordelen. Daarom is het belangrijk dat u het probioticum altijd afstemt op uw persoonlijke gezondheidsbehoeften en gewenste voordelen. Hoewel sommige probiotische stammen de algehele darmgezondheid ten goede komen, is aangetoond dat andere stammen zeer specifieke gezondheidsproblemen effectief behandelen. Lactobacillus rhamnosus GC is bijvoorbeeld effectief gebruikt om de ernst en duur van diarree bij kinderen te verminderen, terwijl bekend is dat Bifidobacterium lactis constipatiesymptomen bij volwassenen verbetert.

Probiotica voordelen

Zoals eerder vermeld, hebben verschillende probiotische stammen verschillende gezondheidsvoordelen, daarom moeten ze worden afgestemd op uw eigen gezondheidsbehoeften en -vereisten. In de dunne darm hebben probiotica het vermogen om de balans van uw goede bacterie te verbeteren, terwijl ze de overbevolking van schadelijke bacteriën remmen. Dit kan op zijn beurt helpen bij de opname van voedingsstoffen in de darmen en ontstekingen verminderen. Wat dat laatste betreft, kunnen probiotica zoals Lactobacillus en Bifidobacterium zelfs de symptomen verlichten van bepaalde aandoeningen van de dunne darm, zoals PDS (prikkelbaredarmsyndroom) of SIBO (bacteriële overgroei in de dunne darm).

Een soortgelijk effect is er voor probiotica in de dikke darm. Ze kunnen de balans van goede bacteriën verbeteren, terwijl ze het aantal schadelijke bacteriën verminderen. In de dikke darm kan dit leiden tot een boost van het immuunsysteem, een verbeterde spijsvertering en verminderde ontstekingen. Hier kunnen probiotica zoals Lactobacillus en Bifidobacterium de symptomen van een opgeblazen gevoel, constipatie, diarree en PDS (Prikkelbaar Darm Syndroom) verlichten. 

Bronnen van probiotica

Wat zijn de verschillende bronnen van probiotica? In overleg met uw arts of zorgverlener kunt u ervoor kiezen om probiotica in te nemen in de vorm van supplementen zoals capsules, poeders en tabletten met verschillende probiotische samenstellingen. Probiotica komen echter ook van nature voor in bepaalde voedingsmiddelen, vooral gefermenteerde. De volgende voedingsmiddelen zijn een goede bron van probiotica:

• Yoghurt: levende en actieve culturen in yoghurt kunnen Lactobacillus acidophilus of Bifidobacterium lactis zijn.
• Kefir: vergelijkbaar met yoghurt, bevat deze gefermenteerde melkdrank probiotica zoals Lactobacillus en Bifidobacterium.
• Zuurkool: een gefermenteerde kool met probiotica zoals Lactobacillus en Leuconostoc.
• Tempeh: in vegetarische en veganistische gerechten gebruikt gefermenteerd sojaproduct met probiotica zoals Lactobacillus en Bifidobacterium.
• Kimchi: een traditioneel Koreaans gerecht gemaakt van gefermenteerde kool en radijs met probiotica zoals Lactobacillus en Bifidobacterium.
• Miso: een traditionele smaakmaker in Japan gemaakt van gefermenteerde sojabonen met probiotica zoals Lactobacillus en Bifidobacterium.
• Kombucha: een symbiotische cultuur van bacteriën en gist (SCOBY) wordt gebruikt om deze gefermenteerde theedrank te maken die probiotica zoals Aectobacter en Gluconacetobacter bevat.
• Andere gefermenteerde voedingsmiddelen, maar niet alle gefermenteerde voedingsmiddelen, hoeven noodzakelijkerwijs probiotische voedingsmiddelen te zijn. Om aan dit criterium te voldoen, moet een levensmiddel levende en actieve culturen van goede bacteriën bevatten.

Prebiotica en hun relatie tot probiotica

Nu u weet wat probiotica zijn en waarom ze gunstig zijn voor het menselijk lichaam, laten we het hebben over hoe u hun efficiëntie kunt optimaliseren. Zoals elk levend organisme hebben probiotica voedsel nodig om te functioneren. Dit is waar prebiotica in het spel komen. Prebiotica worden gedefinieerd als koolhydraten en niet-verteerbare vezels die dienen als voedselbron voor goede darmbacteriën, waaronder probiotica. Voorbeelden zijn de volgende vezels:

• Inuline: een vezel die voorkomt in bepaalde plantaardige voedingsmiddelen zoals artisjokken, asperges en cichoreiwortel.
• Galactooligosacchariden (GOS): een soort koolhydraten met een korte keten die voorkomt in bepaalde plantaardige voedingsmiddelen zoals volle granen en peulvruchten.
• Fructooligosacchariden (FOS): een soort koolhydraten met een korte keten die voorkomt in bepaalde soorten fruit en groenten zoals uien, knoflook en bananen.

Deze prebiotische manier van werken ligt in het faciliteren van probiotische groei en activiteit. Als u van plan bent probiotische supplementen te nemen en/of meer probiotische voedingsmiddelen te eten, kan het nuttig zijn om ook een grotere hoeveelheid prebiotische voedingsmiddelen in uw dieet op te nemen. Andere prebiotische voedingsmiddelen zijn prei, appels, gerst en haver.

Kristina Cueva

Kristina heeft altijd een passie gehad voor het begrijpen van ziekten en hun onderliggende mechanismen. Haar achtergrond in biomedische wetenschappen en in volksgezondheid en economie, stelde haar in staat de product innovaties die nodig zijn voor zelfzorg te begrijpen en zo producten te formuleren die de goede gezondheid bevorderen en uiteindelijk de ziektelasten verlagen

Referenties:

Office of Dietary Supplements - Probiotics. (n.d.). https://ods.od.nih.gov/factsheets/Probiotics-HealthProfessional/

International Scientific Association for Probiotics and Prebiotics - Probiotics. (2019). https://isappscience.org/wp-content/uploads/2019/04/Probiotics_0119.pdf

Probiotics: What You Need To Know. (n.d.). NCCIH. https://www.nccih.nih.gov/health/probiotics-what-you-need-to-know

International Scientific Association for Probiotics and Prebiotics - Prebiotics. (2019). https://isappscience.org/wp-content/uploads/2019/04/Prebiotics_Infographic_rev1029.pd